Nieuwjaarstoespraak 4 januari 2025

Beste gasten,  

Van harte welkom op onze nieuwjaarsreceptie. De eerste weer sinds jaren. En voor zover ik weet de allereerste die op zaterdag plaats vindt. Fijn dat we hier vandaag met zovelen samenzijn.  

Ik wens u en uw dierbaren een gezegend, gezond en kansrijk 2025. Graag breng ik samen met u een toost uit op het nieuwe jaar. Een jaar dat ons vast en zeker voor mooie en interessante uitdagingen stelt en hopelijk laat verwonderen en zal verbinden.  

De traditie van een nieuwjaarsreceptie blaas ik graag nieuw leven in. Een moment nemen om samen stil te staan bij wat voor ons ligt, in een wereld die volop in beweging is. Een veranderende maatschappij, die ons voor kansen en uitdagingen stelt. En ook een moment om terug te blikken op het afgelopen jaar.

Er is een omwenteling gaande in mensen en maatschappij. Er liggen complexe, maatschappelijke uitdagingen voor ons, in een tijdsgeest waar normen, waarden en meningen verder uit elkaar lijken te liggen dan ooit. Hoe bewegen wij ons als gemeente daarin? Of hoe bewegen we daarin mee? Dat houdt ons flink bezig.  

We staan voor grote opgaven; zoals woningbouw, jeugdzorg, de energietransitie, vergrijzing, vluchtelingen en ondermijning. We spannen ons in om voor iedereen een zo fijn mogelijk leefklimaat te creëren in Ooststellingwerf. Maar we weten ook dat we het niet altijd iedereen naar de zin kunnen maken. Soms zijn het procedures die tijd kosten. Of landelijk beleid dat ons dwingt tot het maken van keuzes die impact hebben op onze gemeenschap.  

Open, eerlijk en tijdig uitleggen wat er speelt is van groot belang. We leven op het moment in een wereld waar nepnieuws en waarheid steeds vaker moeilijk van elkaar zijn te onderscheiden. Digitale ontwikkelingen gaan in razend tempo door, met kansen en uitdagingen. Denk aan ChatGTP die ons snel veel info geeft. Maar tegelijkertijd ook risico's meebrengt. Het gezonde verstand en een nuchtere blik, die ons Ooststellingwervers gelukkig kenmerkt, blijven dan onmisbaar.  

Waar vroeger op het platteland al snel werd gedacht: “dat overkomt ons hier niet”, worden ook onze inwoners en ondernemers waakzamer. Ondermijning is een voorbeeld van een negatieve trend, die ook – of misschien wel ‘juist’ - op het platteland voorkomt. De criminele onderwereld maakt voor illegale activiteiten misbruik van legale bedrijven en panden.  

Als portefeuillehouder Openbare Orde en Veiligheid zet ik me er stevig voor in om ondermijning in onze gemeente (buitengebied) tegen te gaan. Ik ben trots op onze samenwerking in OWO-verband met onze ondernemers en onze lokale boeren, om samen een vuist te maken tegen criminelen.  

De wereld verandert en wij moeten als gemeente meebewegen. Inspelen op wat onze inwoners en ondernemers nodig hebben. Hen betrekken bij het maken van beleid, goed uitleggen hoe we werken en waarom we zaken op een bepaalde manier aanpakken.  

De samenwerking met de gemeenteraad, ons hoogste orgaan, is daarbij van wezenlijk belang. Ik ben blij dat we in Ooststellingwerf een betrokken gemeenteraad hebben, met raadsleden en commissieleden die weten wat er onder de bevolking leeft en speelt. En opkomen voor de belangen van de inwoners.  

Het afgelopen jaar kende roerige momenten, gelukkig geeft wrijving glans en hebben we veel voor onze inwoners kunnen betekenen.  

2025 is de opmaat voor de gemeentelijke verkiezingen in maart 2026. Deze maand starten we met een cursus politiek actief. Dus mocht u geïnteresseerd zijn. U kunt zich nog steeds aanmelden!

Voor de allereerste keer heeft Ooststellingwerf nu ook een kinderburgemeester! Sinds 22 oktober heeft Thirsa van Zandvoort uit Appelscha deze ceremoniële rol gekregen, na een pittig debat met 12 andere kandidaten. We zijn al een paar keer samen op pad geweest. En we vinden het erg leuk dat we op deze manier onze jonge inwoners ook wat meer kunnen betrekken.

Een belangrijk dossier voor mij afgelopen jaar was de verlenging van de opvang van statushouders in Rikkingahof. Nadat we eind vorig jaar bekendmaakten dat de opvang voor één jaar zou zijn, werden we halverwege het jaar geconfronteerd met het nieuws van Actium en Liante dat zij meer tijd nodig hebben om alternatieven voor de herontwikkeling van het hele gebied rond Rikkingahof te onderzoeken. Dat betekende dat het voornemen om het oude deel – waar de opvang in zit – in januari te slopen, ook op de langere baan kwam. Daaruit volgde dat Liante en COA de huurovereenkomst wilden verlengen. Want het COA heeft nog steeds dringend opvanglocaties nodig.  

Een lastig dilemma voor ons als college. Want we hadden een belofte gedaan aan de inwoners. Terwijl de kaarten ineens weer anders lagen. We hebben een humane plicht én wettelijke taak om ons in te zetten voor de opvang van vluchtelingen. En we hadden een goede locatie in handen, waar het goed liep én die langer beschikbaar bleef dan verwacht.

We hebben afgelopen jaar niets anders dan positieve reacties ontvangen op de opvanglocatie. Er is goed contact met de buren, in april was er een grandioze open dag, met veel enthousiaste bezoekers. En de politie, handhaving en de beveiligers ter plaatse hebben amper in actie hoeven komen. Alle reden voor ons om de verlenging niet in de weg te zitten.  

We werken samen met Actium en Liante nog steeds aan nieuwe plannen voor het gebied rond Rikkingahof. Zodra daar meer over duidelijk wordt, gaan we weer om tafel om te kijken wat dat voor de opvanglocatie betekent. Want dat het een tijdelijke opvanglocatie blijft, staat vast. Dat we vervolgens vanuit de omgeving nagenoeg geen negatieve reactie hebben ontvangen op de verlenging, maakt me trots. We stuurden 800 adressen een brief met de uitleg en een uitnodiging voor een informatieavond. Daar kwamen 7 personen op af. Met een positieve insteek.

U ziet: wij zijn een gemeente van veerkracht en omzien naar elkaar. Zorgen zijn er. Over onze economie; vinden we genoeg mensen om al het werk dat er ligt uit te kunnen voeren? En verdient iedereen genoeg geld om rond te kunnen komen. Want dat is ook wat we zijn. Een gemeente waar inkomensverschillen soms groot zijn. En niet iedereen even gemakkelijk rondkomt.  

Tegelijkertijd moet iedereen een dak boven het hoofd. We werken met de Taskforce Wonen aan nieuwe woningen. Procedures duren soms lang en dat dat woningzoekende soms frustreert, snap ik heel goed. Door een Taskforce in te richten, kunnen we procedures sneller doorlopen. Inmiddels kunnen we de eerste successen vieren. Er zijn verschillende bestemmingsplannen klaar en onherroepelijk. Dat betekent dat er tot eind volgend jaar wel 250 nieuwe huizen gebouwd worden. Tegelijkertijd werken we door aan meer woningbouwplannen. En liggen er nog zeker 40 op de plank om de komende jaren uit te voeren.  

Dit maakt ons optimistisch om de benodigde 700 à 800 woningen uit de regionale woondeal rond 2030 te kunnen bijtellen aan ons woningbestand. We bouwen niet blindelings om alleen maar snel, snel, snel te kunnen bouwen. We kijken ook goed naar het soort woningen waar behoefte aan is. De komende jaren hebben we nog heel veel woningen nodig. Voor alle doelgroepen. Maar we moeten ook verantwoordelijk bouwen. Daarmee bedoel ik dat we langetermijn moeten denken. Hoe ziet onze gemeente er in 2040 uit?  

Niemand kan in de toekomst kijken, maar duidelijk is wel dat de vergrijzing enorm toeneemt en er tegelijkertijd ontgroening optreedt. Ouderen worden ouder en zullen meer zorg nodig hebben, ook thuis. Terwijl tegelijkertijd de zorg nu al kampt met personeelstekort en dat tekort de komende decennia veel groter wordt, doordat er minder jongeren zijn om dit werk uit te voeren.  

Hoe we zorg, het zorggericht wonen en de voorzieningen in onze dorpen gaan vormgeven, zijn keuzes die we nú moeten maken.  

Komend jaar focussen we op een volkshuisvestingprogramma. Samen met een Toekomstvisie en nieuw accommodatiebeleid zal dit ons richting geven om nu de goede keuzes te maken. Het jaar 2025 staat in het teken van deze ontwikkelingen. Zodat onze inwoners niet alleen nu, maar ook over tientallen jaren hier nog prettig kunnen wonen met goede zorg en voorzieningen in de buurt.  

Als we het over uitdagingen hebben, vertel ik u waarschijnlijk niets nieuws als ik zeg dat de gemeentelijke financiën onzeker zijn op middellange termijn. Ik noem hem nog maar een keer: Het Ravijnjaar 2026. Dat vraagt om creativiteit, maar ook om lef om beleid te maken waarmee we onze inwoners en ondernemers goed kunnen blijven bedienen. Ondanks dat het Ravijnjaar wordt aangekondigd voor gemeenten in 2026 staan we er toch goed voor. Hier ben ik trots op.  

Een ander thema dat ons bezighoudt is de wolf in onze regio. Dit dier heeft, na meer dan een eeuw afwezigheid, weer een plek gevonden in onze natuur. Voor de één een wonder van herstel en biodiversiteit.  
Voor anderen onzekerheid en angst, vooral over de veiligheid van vee of de eigen veiligheid. We zitten vast aan Europese wet- en regelgeving. Dat is ook voor een burgemeester wel eens frustrerend. Je wilt er zijn voor iedereen, onrust en zorgen wegnemen. Maar je moet ook handelen naar de wet. Als burgemeester sta je in die zin machteloos. Want natuurlijk wil ik dat iedereen zich vrij durft te bewegen, te fiets en te voet door een bos.  

We worden geconfronteerd met een verandering die vraagt om aanpassing en wederzijds begrip. We hebben nauw contact met de verschillende betrokken partijen, zoals de provincie en lokale boeren. Want uiteindelijk delen we dezelfde wens: dat onze gemeenschap een veilige en fijne plek blijft om te leven, voor mens en dier. Daarom blijven wij lobbyen op hoger niveau en aandacht vragen voor de zorgen die er hier zijn rond de wolf.  

Van de wolf is het (helaas) een kleine stap naar onze agrarische sector. De wolf brengt onzekerheid en angst. Maar ook boosheid. Je wilt zo graag goed voor je dieren zorgen, maar weet nooit of de wolf op de loer ligt. Helaas telt onze gemeente al veel dodelijke dierlijke slachtoffers. En lijken de provincies en het kabinet nog niet dichter bij elkaar te komen met een aanpak hiervoor.  

Ook op andere vlakken blijven het voor onze boeren onzekere tijden. De oplossing van de stikfstofcrisis lijkt nog steeds ver weg. Ook daarin is het nog steeds wachten op duidelijk, landelijk beleid.  

Wij rekenen ons in Ooststellingwerf rijk met een sterke agrarische sector, maar we weten ook dat onder onze boeren veel onzekerheid heerst over het voortbestaan van de ondernemingen. Veelal familiebedrijven die al generaties lang bestaan. Er moeten keuzes gemaakt worden die niet gemakkelijk zijn en grote gevolgen hebben.

Als lokaal bestuur proberen we zo goed mogelijk naast onze ondernemers te staan. Zo staan we in nauw contact met de boeren en weten we wat er leeft in de gezinnen, mede dankzij de kennis en jarenlange eigen ervaring van wethouder Van Weperen als agrariër.  

Gelukkig zien we op veel fronten de kracht van onze gemeenschap. Zoals de manier waarop vrijwilligers en verenigingen kleur geven aan ons sociale leven. Dat zijn de dingen die het verschil maken, die ons meer dan alleen een verzameling van dorpen maakt.  

We zetten veel in op onze jongeren. Iedereen moet zich prettig en veilig voelen in onze gemeente en hier gelukkig kunnen opgroeien. Afgelopen jaar lanceerden we de campagne Go YoFlo. Als onze jonge inwoners tussen 10 en 18 jaar krijgen 200 euro cadeau om te besteden aan vrijetijdsactiviteiten. Heel veel lokale organisaties bieden activiteiten voor hen aan aan. Dit zorgt voor een prachtige beweging in de gemeente. Het is toch geweldig dat we onze jongeren hiermee kunnen verrassen en hen kunnen helpen om zich fit en gelukkig te voelen. Want wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. En in de veranderende wereld, die ik aan het begin al noemde, is het ook voor jongeren soms pittig.  

We onderschatten bijvoorbeeld niet; dat er ook onder jongeren eenzaamheid is. Komend jaar gaan we aan de slag om dat tegen te gaan en een luisterend oor te zijn voor jongeren die niet lekker in hun vel zitten. De nieuwe pop-up jongerenraad krijgt daar ook een rol in. Want wie kunnen beter meedenken over onze jeugd, dan de jongeren zelf.  

Voor 2025 wens ik dat we blijven omkijken naar elkaar, blijven samenwerken en de uitdagingen die op ons pad komen met een open blik en saamhorig tegemoet gaan. Blijf waakzaam, verdraagzaam en benader iedereen met respect. Dit jaren mogen we vieren dat we al 80 jaar in vrijheid leven. Op een moment dat die vrijheid niet meer altijd even vanzelfsprekend lijkt, spreek ik mijn hoop uit dat we ons samen blijven verbinden.

Ik bedank iedereen die zich inzet voor onze gemeenschap: onze ondernemers, zorgverleners, vrijwilligers, verenigingen, scholen en natuurlijk u, onze inwoners. En kijk uit naar onze samenwerking en onze gezamenlijke inzet voor ons prachtige Ooststellingwerf in het nieuwe jaar.  

Dan gaan we nu over tot het uitreiken van de Erepenning van Ooststellingwerf. Met grote trots introduceer ik deze nieuwe waarderingsprijs.  

Mijn voorganger, mevrouw Korthuis, heeft zich hard gemaakt voor een waarderingsprijs voor inwoners die zich buitengewoon verdienstelijk hebben gemaakt voor de gemeente of de gemeenschap van Ooststellingwerf.  

Het is de allereerste keer dat we de Erepenning uitreiken. Het college van B&W heeft zich gebogen over inwoners die in aanmerking komen voor deze penning. En dit jaar verkozen tot de inwoner die de Erepenning ontvangt..............

Ronald de Vries uit Haulerwijk! Ronald, je bent zeer actief in je dorp Haulerwijk en ook voor de bredere gemeenschap van Ooststellingwerf. Je bent de voorzitter van SV Haulerwijk én van het Sportplatform Haulerwijk. Tevens eerste aanspreekpunt bij de nieuwbouw van de voetbalaccommodatie. En je bent actief betrokken bij de Bloeizone in jullie dorp. Daarnaast bij diverse andere projecten in Haulerwijk, zoals de pannakooi, het nieuwe lokaal bestuur van de sporthal en bij jongerenactiviteiten.  

Haulerwijk kan maar wat trots zijn op zo'n actieve inwoner, die heel veel tijd en energie investeert in het welzijn van jong en oud in het dorp. Namens het hele dorp en heel Ooststellingwerf wil ik je daarvoor hartelijk danken en mijn waardering uitspreken. Je bent een voorbeeld voor velen. Dan heb ik het alleen nog maar gehad over je activiteiten in en voor Haulerwijk. Maar je zet je ook breder in voor heel Ooststellingwerf.  

Namelijk als stuurgroep-lid voor Buurtsport en het Lokaal Sportakkoord Ooststellingwerf. En neemt actief deel aan de gespreksgroep van voorzitters van voetbalverenigingen met eigen accommodaties Ooststellingwerf. In december ontving je voor jouw tomeloze inzet ook al de Henk Aalderinksprijs. Een speciale prijs vanuit de P10, samenwerkingsverband voor plattelandsgemeenten. Wij waren natuurlijk ontzettend trots dat een inwoner van onze gemeente deze bijzondere prijs won!  

Na diverse jaren van inzet, stop je dit jaar met een aantal vrijwilligerstaken. Tijd voor jezelf en het thuisfront, ook heel belangrijk! Heel veel dank voor al je inspanningen Ronald. Met de Erepenning, waarvan jij de boeken in gaat als de allereerste ontvanger, zullen we jouw inzet niet vergeten.  

Burgemeester Jack Werkman