Groen Klimaatplein

We moeten het klimaat een handje helpen. Door klimaatverandering krijgen we meer en zwaardere regenbuien. Het rioolstelsel kan zoveel regenval in een keer niet verwerken. Iedereen kan een handje helpen door in de tuin rekening te houden met wateropvang – en afvoer. Zo voorkomen we wateroverlast en helpen we het klimaat te verbeteren.

Friesland heeft acht Groene Klimaatpleinen. Een Groen Klimaatplein geeft u tips en advies om zelf in de tuin aan de slag te gaan tegen dit probleem.
Ook in Ooststellingwerf is een Groen Klimaatplein. Die vindt u bij GroenGoed Menken in Haule.

Kijk er rond, vraag en advies en richt u tuin klimaatbestendig in!

Tips en informatie vindt u ook op www.groenklimaatplein.nl.

Column Hans Menken - Groene plannen

Groene plannen

De winter is een mooie tijd om plannen te maken voor de tuin met toekomst. De totale oppervlakte aan siertuinen in Nederland is even groot als alle natuurterreinen bij elkaar. Hoog tijd om hier iets mee te doen!
Waar kun je aan denken als je plannen voor de tuin maakt?

1. Wateropvang/beheer
Bij wateropvang denken we meestal aan een regenton. Ook plantvakken kunnen veel water opnemen. Daar zakt het rustig de bodem in. Bladresten en compost zorgen voor humus en dat maakt de sponswerking van de grond nog groter. De bodem kan dus nog meer water vasthouden en dat is weer gunstig voor drogere tijden.
We kennen tegenwoordig steeds vaker droge perioden. Planten die daar goed tegen kunnen zijn bijvoorbeeld thijm en lage ooievaarsbek (Geranium cantabrigense Biokovo).

2. Vogels, vlinders, bijen en insecten
Hoe meer leven in de tuin, hoe meer biodiversiteit. Bomen, struiken, vaste planten en hagen geven bloemen en vruchten en daar profiteren mens én dier volop van! Denk bijvoorbeeld aan bloemen die bijen aantrekken voor heerlijke honing, maar ook aan bessen, noten of vruchten. Niet alleen goed voor de vogels, maar ook lekker voor onszelf.
Planten, bomen en struiken geven bovendien beschutting aan andere planten en dieren en zorgen voor natuurlijke verkoeling in de tuin. Ook zuiveren ze lucht en zorgen voor zuurstof. Win, win, win, win.

3. Schaduw en verkoeling
Planten produceren zuurstof en maken lucht schoner. Ze gebruiken daarvoor warmte uit de omgeving. Tussen de planten is het dan ook altijd koeler dan er naast. Bomen geven ook nog eens schaduw. Als je een boom zoekt met wat minder schaduw zijn bijvoorbeeld GInkgo biloba (Chinese tempelboom) en Gleditsia triacanthos (valse christusdoorn) geschikt. Er zijn ook veel miniboompjes te vinden.

4. Verharding, wel of niet
Verharding kan praktisch zijn om ergens droog te kunnen komen.
In verharding kan onkruid groeien. Vraag je af of dat altijd erg is?
Een nadeel van verharding is dat het geen water opneemt. Een nieuw terras of tuinpad kun je ook aanleggen met waterdoorlatende stenen of grasstenen. Regenwater zakt hier doorheen, de bodem in, daar waar we het graag willen hebben.
Paden met grind, split of gravel laten water ook goed door de bodem in.
Gebruik als waterafvoer niet de sloot of het riool, maar plaats of maak een bezinkput. Daarin zakt het water geleidelijk aan de grond in, zodat het van nut blijft voor de bodem.
Zelf maken? Kies voor bijvoorbeeld hydoblocs (put met daaraan een steenwolblok), die kun je zelf ingraven.
Wil je water voor de bodem sparen én met droge voeten door de tuin? Denk dan aan staptegels, bijvoorbeeld tussen de lage planten in de tuin. Zo kun je de tuin doorlopen met beperkte verharding.

Meer informatie vindt u bij het Groen Klimaatplein bij Groen Goed Menken in Haule.

Friesland telt 8 Groen Klimaatpleinen. De klimaatpleinen zijn ontwikkeld door Tuinbranche Nederland en worden mede mogelijk gemaakt door Provinsje Fryslân, Wetterskip Fryslân, Vitens en alle Friese gemeenten. Doel is inwoners te helpen hun tuinen aan te passen op de klimaatverandering en water- en diervriendelijk in te richten.

Hans Menken
GroenGoed Menken | Groen Klimaatplein Haule

Column Hans Menken - Week van de duurzaamheid

Week van de duurzaamheid

Het is Week van de Duurzaamheid. Duurzaamheid is een mooi begrip waar we allemaal iets mee kunnen doen. Het is een week met extra aandacht, maar natuurlijk telt duurzaamheid iedere dag. In en om huis kun je gemakkelijk je steentje bijdragen aan een duurzamere wereld.

Wat kun je thuis doen?

We kunnen nu alvast bloembollen planten voor het voorjaar. Er zijn heel nuttige soorten die aantrekkelijk zijn voor gaasvliegen, sluipwespen en sluipvliegen. Dit zijn de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups.

Denk aan bloembollen van de anemoon, botanische crocus, narcis tete à tete en chionodoxa (sneeuwroem). Er zijn ook pakketten beschikbaar met mengsels van diverse bloemsoorten.

Je kunt ook nu al een vogelhuisje ophangen voor mezen. Mezen eten graag rupsen, ook de eikenprocessierups. Maar dan moet zo’n vogelhuis niet in de boom gespijkerd of geschroefd zijn. Dat is slecht voor de boom. Een gaatje van een schroef of spijker is een invalspoort voor de wilgenhoutrups die de boom totaal kan vernielen. Hang hem bijvoorbeeld op met een oude fietsband.

Meer informatie vindt u bij het Groen Klimaatplein bij GroenGoedMenken in Haule.
Friesland telt 8 Groen Klimaatpleinen. De klimaatpleinen zijn ontwikkeld door Tuinbranche Nederland en worden mede mogelijk gemaakt door Provinsje Fryslân, Wetterskip Fryslân, Vitens en alle Friese gemeenten. Doel is inwoners te helpen hun tuinen aan te passen op de klimaatverandering en water- en diervriendelijk in te richten.

Hans Menken
GroenGoed Menken | Groen Klimaatplein Haule

Column Hans Menken - Hittestress

Hittestress? Groen zorgt voor verkoeling

Hittegolven en periodes van heel warm weer komen steeds vaker voor. Zelf merkt u misschien ook al het verschil of u op een plek zit met veel steen of in een groene omgeving. Waar meer groen is, is het veel koeler. Dat komt doordat stenen warmte afgeven, gras en planten doen dit niet. Planten houden zichzelf koel door vocht te verdampen en daardoor blijft ook de omgeving koeler.

Tip voor de tuin

Een tip voor thuis om meer verkoeling te creëren is door meerdere lagen groen aan te brengen in de tuin. Dit scheelt al snel 5 tot wel 8 graden in temperatuur! Bij meerdere lagen moet u denken aan bomen, heesters, vaste planten, bodembedekkers, mosjes en veel humus in de grond.

Zo geniet u optimaal van een natuurlijk koelere tuin!

Groen op de muur

Muren bekleden met groen heeft ook een positieve bijdrage. De muur blijft koel waardoor het binnen minder warm wordt. Ook zorgt het ervoor dat de warmte niet terugslaat op de omgeving en die dus ook koeler blijft.

Bij een groene muur denkt u waarschijnlijk aan klimplanten, maar iedere plant tegen een muur levert al een bijdrage.

Wilt u echt profiteren van ‘groene isolatie’, dan is een daktuin een mooi alternatief. Maar houd dan rekening met een flink kostenplaatje voor een goede constructie.

Deze kennis is niet nieuw. U herkent het misschien van vroeger nog, er waren veel woningen met leibomen aan de zuidkant, de zijde waar de zon het felst schijnt. De bomen zorgen voor schaduw en tegelijk verbruikt de ‘stofwisseling’ van planten ook warmte, waardoor het altijd koeler is onder bomen en planten.

In een groene gemeente als Ooststellingwerf kennen we gelukkig weinig versteende gebieden. In alle dorpen en in het buitengebied is veel groen te vinden. Wist u dat de bomen langs asfaltwegen ook een belangrijke verkoelende functie hebben?

Op een warme dag ziet u op asfaltwegen de warme lucht soms vanaf de weg opstijgen. Bomen langs de weg zorgen ervoor dat het asfalt minder warm wordt. Daardoor blijft ook de omgeving weer koeler. Daar profiteert u als automobilist maar ook als inwoner van!

Kom naar het Klimaatplein

Wilt u meer weten over het vergroenen en verkoelen van uw tuin? Kom naar het Groene Klimaatplein bij GroenGoed Menken in Haule! Op ons klimaatplein vindt u allerlei informatie en handige artikelen. Uiteraard staan wij klaar om u persoonlijk te adviseren.

Hans Menken

GroenGoed Menken | Het Groene Klimaatplein

Column Hans Menken - Waterprobleem?

Slim omgaan met water is een uitdaging. Als het regent, hebben we te veel. Als het droog is, te weinig.

Zonder schoon water is er geen leefbare omgeving, maar te veel water is ook niet goed.
Het is belangrijk om zuinig te zijn op ons regenwater. Het komt gratis uit de lucht!

Bij iedereen valt regen, dus allemaal kunnen we er slim mee omgaan. Sommige dingen liggen voor de hand, zoals water opvangen in een regenton en aan de planten geven of iets schoon te maken. Wist u dat met regenwater uw auto veel mooier schoon wordt? Het laat namelijk geen strepen achter!

Regenwater vasthouden

Steeds meer zien we ook dat mensen thuis grotere hoeveelheden regenwater (willen) opslaan, om langduriger te kunnen gebruiken in droge periodes. Oplossingen daarvoor zijn bijvoorbeeld bezinkputten of hydroblobs. Het water zuigt zich daarin vast en laat het langzaam los op droge momenten.

Bezinkelementen zoals hydroblobs kunnen in plantvakken, maar ook onder verharding worden geplaatst. Het regenwater zakt geleidelijk de bodem in en de planten gebruiken het op het moment dat ze het nodig hebben.
Een bezinkput kan ook onder een buitenkraan, zodat dit water niet naar het riool gaat maar beschikbaar blijft voor planten.

Tips voor de tuin

Vervang tegels door plantvakken met humus. Humus of organische stof zit in goede grond en zorgt voor luchtige grond dat voeding en vocht goed vasthoudt.
Meer planten en minder stenen zorgen er ook voor dat het minder warm wordt in je tuin.
Tussen planten kan water rustig wegzakken, zodat het langer beschikbaar blijft voor de planten. Op tegels en steenbestrating loopt het water gelijk naar de sloot en is weg.
Zorg er natuurlijk wel voor dat er niet te veel water tussen de planten blijft staan, want ook zij houden niet van te veel.
Neem planten die goed tegen droogte kunnen! Zoals sedum, sempervivum (‘altijd leven’) of ooievaarsbek.

Als je toch kiest voor bestrating dan is er ook open bestrating waarin het water kan wegzakken zodat het in de omgeving blijft.

Meer informatie vindt u bij het Groen Klimaatplein bij GroenGoedMenken in Haule.

Friesland telt 8 Groen Klimaatpleinen. De klimaatpleinen zijn ontwikkeld door Tuinbranche Nederland en worden mede mogelijk gemaakt door Provinsje Fryslân, Wetterskip Fryslân, Vitens en alle Friese gemeenten. Doel is inwoners te helpen hun tuinen aan te passen op de klimaatverandering en water- en diervriendelijk in te richten.

Hans Menken
GroenGoed Menken | Groen Klimaatplein Haule

Column Hans Menken - Bomen planten

Het beste moment om een boom te planten was 20 jaar geleden. Het op een na beste moment is nu. In deze tijd van het jaar plant je het beste een boom. Het blad is eraf, dus de boom is in rust. En de bodem is nog enigszins warm, waardoor de boom goed kan beginnen met wortelen.

Waarom bomen planten?

Bomen geven schaduw
Bomen produceren zuurstof
Bomen zuiveren de lucht
Bomen vangen fijnstof/roet
Bomen dempen geluid
Bomen zorgen voor een juiste leefomgeving planten, dieren en mensen.
Bomen verkoelen de omgeving
Bomen leveren bouwmaterialen, brandstof en humus en slaan CO2 op
Bomen leveren vruchten en of zaden en vaak nectar

Bomen helpen dus mee aan het voorkomen van opwarming van de aarde en leveren een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit. Ze zetten zonlicht/warmte om in schone lucht en materialen als blad en hout. De warmte die bomen hiervoor gebruiken, geven ons juist verkoeling.

Planten halen ook de vluchtige organische stoffen uit de lucht, zoals uitlaatgassen. Als je in het bos loopt ruik je een kadaver amper. Als je er een in huis zou leggen, merk je snel genoeg het verschil! Dit komt door de zuiverende werking van bomen en planten, via het assimilatieproces.

Hoe plant je een boom?

Een boom heeft onder de grond evenveel wortels als takken boven de grond. Houd daar rekening mee tijdens het planten. Zorg dat de boom ondergronds voldoende (groei)ruimte heeft.

De wortels moeten in mooie humeuze en voedingsrijke grond staan om de boom optimaal zijn werk te laten doen. De meeste bomen houden niet van natte voeten. Verder moeten er voldoende schimmels en bacteriën in de grond zijn, dit noemen we bodemleven. De boom werkt samen met dit bodemleven. Een goede bodem is luchtig en kan voldoende vocht vasthouden.

Welke boom planten?

Er zijn talloze kleine bomensoorten en boompjes op stam. Zoals meidoorn, dwergmispel en dwergprunus. Bomen die minder schaduw geven, waardoor er andere planten onder kunnen groeien zijn ginkgo, gleditsia (valse Christusdoorn) en berk. Bomen met bijzondere vormen zijn bijvoorbeeld zuilbeuk, zuilhaagbeuk, bolacacia, leiplataan, treurberk en treurwilg. Heb je ruimte voor een grote boom, denk dan een eik, beuk of es. Ze zijn er in diverse kleuren en varianten.

Meer informatie vindt u bij het Groen Klimaatplein bij Groen Goed Menken in Haule.

Hans Menken
Groen Goed Menken | Groen Klimaatplein Haule